Dzieje wojenne

    Witam po dłuższej przerwie! Jako że niedawno obchodziliśmy rocznicę wybuchu II wojny światowej, chciałabym między innymi tym wydarzeniom poświęcić dzisiejszy wpis.

    O ile mi wiadomo, Krzeszowice oraz Wola Filipowska nie zostały zbombardowane podczas nalotów ze strony niemieckiej. Nie jest to dziwne, zważywszy na fakt, iż miejscowości te położone są 30 kilometrów od Krakowa. Chociaż przebiega przez nie droga do Katowic; nie ma ona jednak znaczenia militarnego. Wiadome jest mi jednak, że oddziały niemieckie w mieście się pojawiły.

  W 1939 roku, jak podają kroniki, w Krzeszowicach zamieszkiwało 3500 osób w ponad 310 domach. W sierpniu władze otrzymały rozporządzenie, według którego wszyscy, bez względu na płeć i narodowość mają obowiązek kopania rowów przeciwlotniczych. Zarządzeniu temu towarzyszyły jednak uspokajające komunikaty. 1 września 1939 roku mieszkańców Krzeszowic obudził huk. Niemieckie samoloty przeleciały nisko nad miastem, zwłaszcza dworcem, na którym stały dostawy; i ruszyły na Trzebinię. Krzeszowice zdobyto 5 września. Miasto dokładnie przeszukano w celu znalezienia oddziałów wojska polskiego. Pierwszym burmistrzem był Dziecichowicz, 1 grudnia oddał funkcję Kochańskiemu, bardzo okrutnemu człowiekowi, sympatyzującemu z niemieckim żandarmem. W 1940 roku Pałac Potockich, o którym już pisałam został przerobiony i służył jako letnia rezydencja Hansa Franka. W październiku tego roku zmieniono nazwę na Kressendorf. W 1941 roku z Krzeszowic przesiedlono przymusowo 481 osób pochodzenia żydowskiego.

  20 listopada 2943 roku miał miejsce sabotaż. Nie wykryto sprawców podłożenia dynamitu- w efekcie prób rozminowania torów ucierpieli gestapowiec i niemiecki strażnik kolejowy (strażnik w późniejszym czasie zmarł). W odwecie, trzy dni później czyli 23 listopada rozstrzelano 42 (lub 43) zakładników z więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie. Wydarzenie to upamiętnia głaz na ulicy Zielonej. Niestety, chociaż w założeniu mają się nim opiekować uczniowie z Liceum Ogólnokształcącego w Krzeszowicach jest on bardzo zaniedbany.

    Od razu po wkroczeniu wojsk niemieckich do miasta wprowadzono godzinę policyjną; zarekwirowano odbiorniki radiowe, wszelką broń oraz niektóre artykuły codziennego użytku pod groźbą śmierci. Mieszkańcy mieli obowiązek kłaniać się każdemu napotkanemu Niemcowi. Wprowadzono system kartkowy; rabowano sklepy. Została także ustalona instytucja zakładników, po 15 osób na miesiąc. 

    17 i 18 stycznia 1945 roku ludność przeżyła dwa naloty sowieckie. Wybuchy najbardziej gwałtowne były wieczorem 18 stycznia, kiedy za pomocą bomb wysadzane były miny w lesie Tenczyńskim. Siła była tak potężna, że ze wszystkich domów powypadały szyby, a cenne witraże z kościoła również uległy zniszczeniu. O północy rozpoczęła się regularna walka. Od ulicy Grunwaldzkiej w stronę Czatkowic uderzały wojska niemieckie; zaś z Dubia, Rudawy i Zabierzowa atakowali sowieci. Pojedynek zakończył się o godzinie piątej rano 19 stycznia. O poranku Armia Czerwona wkroczyła do miasta. Niestety, zarówno uciekający Niemcy, jak i posuwający się do przodu sowieci rabowali gospodarstwa.

    We wrześniu 1948 roku odbył się proces Dziecichowicza i Kochańskiego.

    Dziękuję za uwagę.


Bibliografia:
http://www.krzeszowice.pl/index.php?option=com_content&view=article&id=2878&Itemid=529
http://www.historiakrzeszowic.republika.pl/DANE/GLOWNA.html
http://www.sztetl.org.pl/pl/article/krzeszowice/16,relacje-wspomnienia/24892,pamietnik-adama-fujarskiego-kronika-miasta-krzeszowice-1939-1945-fragmenty-w-ktorym-znajduja-sie-informacje-na-temat-ludnosci-zydowskiej-krzeszowic/?print=1
http://www.jurajskiostaniec.pl/index.php?option=com_content&view=category&layout=blog&id=36&Itemid=48
www.wikipedia.pl