A dzisiaj witam i zapraszam do wysłuchania (poczytania) mojej opowieści o dawnych czasach, tak różnych od dzisiejszego świata. Chcę napisać o chwilach wyblakłych pod słońcem czasu... Posłuchajcie.
Dawno, dawno temu, około 1300 roku, niedaleko Krakowa, powstała osada założona na prawie magdeburskim. Miasteczko rozwijało się spokojnie, wokoło powstawały liczne przysiółki, jak na przykład Tenczynek. W 1555 roku Krzeszowice stały się własnością hrabiego Potockiego. W XVII wieku odkryto złoża wód leczniczych. Od tego czasu miasto zaczęło działać jako uzdrowisko. Hrabiowie Potoccy byli zaangażowani we wszystkie zrywy narodowe, Krzeszowice stanowiły często ważny punkt przesyły broni. Z tamtych dni pozostało wiele pamiątek, które ukażę poniżej.
Jednak nie o tej części historii chciałam dzisiaj opowiedzieć.
Marzyłam nieraz, by chociaż na moment przenieść się do tych czasów, kiedy ogony pięknych, strojnych sukien zamiatały ulice; kiedy obowiązywała niezwykle 'dworna' etykieta. Opisy z książek starych i historycznych rozpalały moją wyobraźnię, bo przecież... Bale! Tańce, wytworne toalety! Kolorowe słowa o teatrze, starych zabawkach, jakby magicznych słodyczach... Pozostały tylko pamiątki tamtych dni. Chciałabym je zaprezentować.
Pałac Potockich
Pałac wybudowano w latach 1850-1857 według projektu Franciszka Lanciego.Pałac był niewielką rezydencją w stylu renesansu włoskiego. Zbudowany został na wzniesieniu. W jego skład wszedł dwupiętrowy budynek główny z czterema narożnymi wieżami oraz dodatkowe skrzydła zamykające dziedziniec. Od wschodu wzniesiono ośmioboczną oranżerię połączoną z pałacem galeryjką, a przed główną fasadą - południową - obszerny taras widokowy.
We wnętrzach cenny był zwłaszcza gabinet umeblowany meblami gdańskimi połączony schodami wykonanymi w tym samym stylu z częścią mieszkalną - obecnie schody te znajdują się w budynku Collegium Maius UJ w Krakowie. Piękna była również sala balowa, w której do dziś zachowała się cenna dekoracja stiukowa.Pałac był własnościąPotockich do II wojny światowej. W 1940 pałac stał się letnią rezydencją generalnego gubernatora Hansa Franka. Na jego polecenie dokonano przebudowy pałacu, dodając m.in. środkową klatkę schodową.Pałac jest otoczony parkim,kóry zajmuje 12 hektarów.Po II wojnie światowej w pałacu swoje siedziby miały państwowe instytucje związane z gospodarką leśną a potem szkoła przemysłu drzewnego z internatem.Od wielu lat pałac nie miał właściciela i niszczał.W 2008 roku Potoccy odzyskali część majątku wraz z pałacem.
Pałac w chwili obecnej zamknięty jest dla zwiedzających ze względu na stan tragiczny. Ciekawostką jest fakt, że kiedyś mieścił się tam dom dziecka; kręcono w nim również sceny do 'Szatana z siódmej klasy' (stara wersja) oraz do 'Trędowatej'. Jeszcze kilka lat temu w święto miasta część budynku można było zobaczyć, jednak teraz jest to niestety niemożliwe. Żałuję tego bardzo, ponieważ Pałac budzi moją ogromną ciekawość Takim trochę niemożliwym marzeniem jest myśl o odnowie budowli i urządzeniu w nim muzeum ale nawet ja widzę, że byłoby to porywanie się z motyką na słońce...
Pałac Vauxhall
[...] najstarszy i jeden z najcenniejszych zabytków w Krzeszowicach, wybudowany w latach 1783–1786 według projektu nadwornego architekta Szczepana Humberta na polecenie księżnej Izabeli Lubomirskiej jako dom zdrojowy z salami zabaw.Piętrowy pałacyk pierwotnie nazwano Foksal, potem Vauxhall (również Salon). Do budynku miał dostęp każdy kuracjusz bez względu na stan i pochodzenie. Niejednokrotnie przyjeżdżali tu w niedzielę i święta goście z Krakowa, by się bawić. Ok. połowy XIX w. pomieszczenia na parterze zamieniono na sklepy, piętro było nieużywane. Pod koniec XIX w. budynek zaadaptowano na administrację dóbr Potockich, wówczas to doszło do zniszczenia bogatego wnętrza. Do lat 90 XX w. w budynku mieściła się filia szkoły podstawowej, w do 2005 roku Powiatowy Urząd Pracy. Obecnie mieści się tu galeria wystawiennicza oraz siedziba Centrum Kultury i Sportu w Krzeszowicach.Pałac Vauxhall został wpisany do rejestru zabytków nieruchomych Wojewódzkiego Urzędu Ochrony Zabytków w Krakowie.
Cóż... O Pałacu Vauxhall mogę powiedzieć, że rokrocznie odbywają się w nim bardzo ciekawe zajęcia, jak na przykład 'godziny' poświęcone grom planszowym, taniec, gry na instrumentach. Został niedawno odnowiony i jest teraz poniekąd chlubą Krzeszowic.
Kościół neogotycki pod wezwaniem Św. Marcina w Krzeszowicach
[...] neogotycki kościół położony w zachodniej części Krzeszowic nad Krzeszówką.Wcześniejsza świątynia istniała tu prawdopodobnie w 1337 roku. Obecną wzniesiono w latach 1832 i 1840-1844 według projektu Karola Perciera, Leonarda Fontaine i Karola Fryderyka Schinkla.Fasada wykonana jest z piaskowca, bryła kościoła - z cegły. Centralnym elementem fasady jest figura św. Michała Archanioła. Na szczycie fasady znajdują się również dwie ażurowe wieżyczki. Poniżej figury znajdują się duża rozeta doświetlająca wnętrze kościoła, po jej bokach umieszczono herby fundatorów: Pilawę Potockich i Korczak Branickich. Poniżej znajdują się figury czterech ewangelistów.
,_1_Grunwaldzka_street,_City_of_Krzeszowice,_Krak%C3%B3w_County,_Poland.jpg)
W kościele tym całkowicie zachwycają mnie witraże, są naprawdę przepiękne- ich kolory i rysunek zapierają dech w piersiach. Równie wspaniała jest Droga Krzyżowa. Mimo całego tego naprawdę godnego podziwu przepychu, jednak lepiej czuję się w swoim kościele parafialnym, który jest znacznie bardziej skromny i bardziej nowoczesny.
W trakcie pisania tego artykułu okazało się jednak, że materiału starczy mi na kilka części. Powyższe budynki uznałam za najbardziej godne wszelkiej chwały, dlatego to od nich chciałam zacząć ten mini-cykl. Przepraszam za brak zdjęć mojego autorstwa, ale pogoda niestety nie sprzyja wycieczkom z aparatem.
Pozdrawiam i życzę słońca!
Korzystałam ze stron:
http://krzeszowice.fotopolska.eu/budynki/m1572,Krzeszowice.html
www.wikipedia.pl
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz